Notatnik kulturalny: Dla rozrywki czy dla zachwytu, czyli podsumowania czytelnicze 2024

Ostatnia notka w tym roku i tym samym kończę trzynasty rok Notatnika. Pomysł jednej notki dziennie póki co udaje się realizować, sam zastanawiam się jak długo. Materiał będzie - już teraz mam szkiców na prawie cały styczeń, ale czy starczy czasu?

Podsumowania czytelnicze zawsze były dla mnie najważniejsze i ulubione - inne obszary tematyczne albo rosną albo się kurczą w kolejnych latach, książek mam wrażenie jednak wciąż przybywa. Przeczytanych w tym roku według zapisków na Lubimy Czytać 208 tytułów (ale chyba jeszcze jeden dorzucę), czyli ciut więcej niż jedna książka co drugi dzień. Dużo to czy mało? Notek książkowych 198 plus 4 komiksy. Gdy jednak odejmie się np. kilka książek dla młodszych czytelników, takich na kilka godzin czytania, gdy odejmie się rzeczy leciutkie, których np. słucha się w tle jako audiobooka, pewnie wyjdzie nie więcej niż połowa. Z tego rzeczy naprawdę godnych uwagi... No nie wiem, może jedna czwarta?

Czytam dużo, bo dla mnie to forma relaksu, sięgam więc nie tylko po rzeczy poważne, bardziej wartościowe, ale i po beletrystykę, recenzuję, krytykuję, rzadziej się zachwycam. Jakoś weszło mi to w krew. Potem gdy przychodzi czas podsumowań okazuje się, że prawie połowy tytułów nie pamiętam, zlewają się w jakąś masę, tak pełne są schematów i powtarzalnych pomysłów. Zapamiętuje się to co budziło emocje. Notatnik jednak właśnie pozwala na porządkowanie jakichś emocji, wrażeń. Oczywiście wielu rzeczy z tego roku, które wpisałem sobie na listę do przeczytania, na razie nawet nie zacząłem, ale spokojnie - kiedyś może tego dokonam :) Nie da się przeczytać wszystkiego, a że póki co nie chcę rezygnować z rzeczy lżejszych, będę pisał pewnie jak dotąd o rzeczach kompletnie odmiennych. Dlatego nie wystawiam ocen, nie porównuję.

Czasem książka dla młodszych sprawiała więcej frajdy niż rzecz dojrzała, ciekawa, ale np. przeczytana tuż po innej, dość podobnej. Jedno zachwyciło, drugie nie. Może ciut zmęczony zresztą jestem rozdrapywaniem traum, wyklinaniem na to co wkurza, a szukam okruchów czegoś pozytywnego? Co prawda upodobanie do kryminałów, więc do zbrodni, trochę temu przeczy, ale te z kolei dostarczają fajnej dawki emocji i napięcia. Dominują pewnie jako gatunek więc od nich zacznę.

Każdy link przeniesie Was do notki o danym tytule.

Jakoś zaczynają mnie męczyć książki przepełnione brutalnością, preferuję raczej śledztwo niż wnikanie w jakieś perwersyjne detale, ale wśród przeczytanych na pewno są też powieści mocne. Podobały się na pewno powieści Miniera (Spirala zła), Kaniosa (Zatoka syren), Piotrowskiego (Sfora - ten cykl to świetna sprawa!), czy Wójcika (Jęk zamykanych bram). Czasem okazuje się że nie trzeba dużo żeby jakoś przyciągnąć uwagę czytelnika - przykładem mogą tu być np. Barbato Paoula - Na złej drodze czy
Kvensler Ulf - Sarek. Nesbo to nawet pisząc dramat obyczajowy czy psychologiczny trzyma za gardło (Królestwo). Sensacyjnie oczywiście na dobrym poziomie Chmielarz Wojciech - Dług honorowy i Hayes Terry - Pielgrzym choć gdy sięgnąłem po kolejną powieść tego drugiego myślałem że rzucę o nią o ścianę tak była zła, więc nie każdy potrafi trzymać ten poziom.

A co bym polecił szczególnie? Aż 4 tytuły. Osman Richard - Człowiek, który umarł dwa razy, czyli kolejną dawkę przedziwnego śledztwa prowadzonego przez staruszków z domu opieki. Czeskie krymi, bo Afera udowadnia po raz kolejny, że selekcja tego co się wydaje dobrze robi na jakość - Šmehlík František- Usłyszeć śpiew jeleni zadowoli nawet najbardziej wytrawnych kryminalnych wyjadaczy.

Lehane napisał coś co nie jest typowym kryminałem choć jest tam zbrodnia - to jedna z lepszych rzeczy którą w tym roku czytałem więc Ostatnia przysługa polecam gorąco. No i Maciej Siembieda - cykl Katharsis to coś fenomenalnego choć bardziej to saga historyczno-sensacyjna a nie kryminał.

Fantastyka.

Tego było mniej. Ale też trafiłem na rzeczy, które mnie zachwyciły. Dobrze bawiłem się przy odświeżaniu sobie całości cyklu space opery Szmidta (m.in. Ucieczka z raju), kończyłem przygodę z Słowiedźma Anny Szumacher (dla tych co lubią humor), bardzo dobre wrażenie zrobił debiut Marty Mrozińskiej Jeleni sztylet i coś co leży bliżej grozy niż fantastyki, ale smakowało wybornie (no i jak wydane!), szczególnie do połowy, gdy tajemnica wciąż była do rozgryzienia - chodzi o Zychla Marek - Strychnica.

Niezłe okazało się młodzieżowe Grothaus Michael - Piękni lśniący ludzie
choć tu fantastyki do pewnego momentu niewiele, a nawet ten pomysł, który tam jest za parę lat już wcale fantastyką nie musi być. Podobał mi się lekko klimat jaki był budowany na początku, lekko oniryczny, jakby mało dzisiejszy.

Ogromną frajdę sprawiła mi klasyka, czyli seria od Rebisu - odkrywanie takich książek jak Grimwood Ken - Powtórka czy autorów (bo aż trzy dobre powieści) jak Wyndham John. Kurcze po 60 czy 70 latach to się wciąż dobrze czyta!

No i coś niby dla młodszych, ale z fajnym pomysłem, klimatem, bardzo pasującym mi przesłaniem. Poetycka baśń fantastyczno-naukowa? A czemu nie. I nawet te przedziwne formy niebinarne jakoś nie przeszkadzają. Odkrywajcie Chambers Becky - Psalm dla zbudowanych w dziczy i kontynuację czyli Modlitwa za nieśmiałe korony drzew. Warto!

Literatura dla młodszych.
W tym roku mistrzem byłby jeden autor, a wszystko dzięki Ewie, która mi podrzuca co i rusz kolejne rzeczy Marcina Szczygielskiego. Mistrzostwo świata! Wrażliwości, wyobraźnia, mądrość opowiadania o dziecięcych czy młodzieżowych emocjach. Wszystkie fajne, ale jedna rekomendacja wyjątkowa: Weronika i zombie. Mi, człowiekowi po 50, łezka się kręci przy czytaniu.

No i polecam też Kowaleczko-Szumowska Monika - Galop'44. Naprawdę niegłupio o Powstaniu Warszawskim dla młodszych, bez infantylizacji, bez powiewania flagą bohaterstwa.

W ramach młodzieżowych czytadeł absolutnie do polecenia jest Jędrzejewska-Wróbel Roksana - W krainie snów - w zalewie głupiutkich romansideł, erotyków, coś autentycznego.

Reportaż.

Tu wymieniłbym aż trzy pozycje, choć tylko jedna z nich, czyli Borodaj Dorota - Szkodniki jest czystym reportażem, wyważonym, ciekawym i aktualnym. O Fermor Patrick Leigh - Czas drogi pisałem trzy dni temu, zachęcam więc do kliknięcia na link, abyście zobaczyli czemu ta książka mnie tak zachwyciła.

No i jeszcze rzecz, którą czytałem bardzo długo, przebijałem się z mozołem, ale doceniam ogromny trud jaki autor włożył w tą pracę - niewiele jest książek, które nie są dla wąskiego grona specjalistów, ale obejmują taką masę informacji, analiz, argumentów, dowodów. Jamka Ryszard - Panów piłą. Trzy legendy o Jakubie Szeli to rzecz absolutnie wyjątkowa.

A może komuś spodobają się eseje o których pisałem przy okazji życzeń świątecznych? Stawiszyński Tomasz - Reguły na czas chaosu wysłuchane w audio, ale chyba sobie kupię w wersji papierowej. Również idzie rekomendacja.

Komiks

I tu mam dylemat bo aż dwie rzeczy zachwyciły, obie warstwą graficzną, ale są kompletnie odmienne. Aisato Lisa - Życie to jedynie ilustracje, ale to przejście przez wszystkie etapy od dzieciństwa aż po starość, ma w sobie coś fascynującego. To prace, które spokojnie można by powiesić na ścianie.

Dom, który się przebudził - Martin Widmark, Emilia Dziubak również zachwyca klimatem ilustracji, ale tu liczy się też przesłanie tej historii. Przelatujesz w kilka minut, ale potem masz ochotę wrócić raz jeszcze by powoli smakować tą opowieść. Wzruszające. Choć pozornie mroczne.

Wreszcie to co można nazwać literaturą piękną. Choć to przecież bardzo w dzisiejszych czasach mylne, gdy gatunki się mieszają, ale skoro nie można czegoś uznać za czystą fantastykę, czy thriller, niech będzie wymienione tu.

Od rzeczy bardzo trudnych jak choćby powieść tegorocznej noblistki o której pisałem wczoraj, czyli Kang Han - Nadchodzi chłopiec po rzeczy lekkie, wydawało by się banalne, o których niedawno ktoś na moim DKK powiedział, że to takie bajeczki dla dorosłych. Co ja na to poradzę, że mnie bawią albo wzruszają? Idą więc rekomendacje zarówno dla Bradley Nick - Cztery pory roku w Japonii dla humoru skandynawskiego, czyli Paasilinna Arto - Las powieszonych lisów i Nousiainen Miika - Korzenie ale też dla ciekawej zabawy jaką zaproponował nam Tom Hanks, pisząc coś w rodzaju hołdu dla produkcji filmowych (niekoniecznie najwyższych ambicji) Arcydzieło docenią ci, którzy lubią kino.

Na pewno od serca polecam Wam serię z Żurawiem od Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego (wydającego również pod marką BoWiem) - dużo nieoczywistych opowieści z Azji, ale nie tylko, bo to po prostu perełki z całego świata, dalekie od tego co "modne", czyli nie żadne tam opowieści z kawiarni, tylko coś bardziej oryginalnego. Przykładem może być choćby Kawamura Genki - Sto kwiatów.

Skoro była Azja, to teraz Ameryka Południowa - Roncagliolo Santiago - Noc Szpilek, mięsiste, pełne życia, powiedziałem że nawet na pograniczu thrillera.

A może Ukraina? Ale nie bezpośrednio, tylko wojna oglądana oczami tych, którzy wyjechali. Jakie emocje im towarzyszą? Z humorem, ale i celnie, czyli do polecenia Kuzniecowa Eugenia - Drabina.

Niebanalna literatura, ale w małej formie? Łapcie Saunders George - Dzień wyzwolenia fragmentami bardzo smakowite!

A gdybym musiał wybrać jedną, jedyną książkę, która zrobiła na mnie w roku 2024 największe wrażenie. Cóż. Nie byłoby to proste. Ale byłaby to chyba rzecz absolutnie wyjątkowa. Saga, w której człowiek jest jedynie okruszkiem, choć efekty tego jak zmienia świat, niestety są zauważalne. Czytałem ją długo, ale ileż dostarczyła mi emocji. Gdy już przyzwyczajałem się do jednej postaci, nagle okazywała się kompletnie schodzić ze sceny. Życie, które przekazywała jednak trwało dalej. Co robimy z naszym dziedzictwem, czy je pomnażamy czy marnotrawimy? Proulx Annie - Drwale to lektura która zostaje w głowie.

Zostawiam Was z rekomendacjami, a sam idę do kolejnych lektur. W trakcie m.in. Meller, Prawy umysł i biografia Jeremiego Przybory. A już na początku stycznia możecie spodziewać się m.in. notek o "Końcu" Marty Hermanowicz, czyli tytule, który w wielu podsumowaniach rocznych się pojawiał, "Kult" Orbitowskiego, "Oszpicyn" Zajasa i kilku autorów, których pozycje pojawiały się też w tym roku (Wójcik, Ćwiek, Przechrzta, Mrozińska).

Pełna lista notek o książkach w roku 2024

komiksy:

Notatnik kulturalny

Strony

poniedziałek, 30 grudnia 2024

Dla rozrywki czy dla zachwytu, czyli podsumowania czytelnicze 2024

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Łączna liczba wyświetleń

Obserwatorzy