Instrukcje, czyli powiedzcie nam jak żyć albo lepiej tego nie róbcie

MaGa: Lubię spektakle w TCN, bo potrafią zaskakiwać, rozbawić, pokazać że można inaczej patrzeć na to co nas otacza. A niekiedy uświadomić to co nieuświadomione, a często przypomnieć to o czym zapominamy. Tak jak w tym przypadku. Instrukcje. Wokół nas same instrukcje: jak składać, jak używać, jak postępować, jak uczyć, jak czytać. Co myśleć też?


Robert: Mam wrażenie że to nie tylko przytyk do naszych czasów, gdy poradniki, tutoriale, filmiki, zapytania w wyszukiwarce mogą dotyczyć prawie wszystkiego, od wbicia gwoździa aż po "czy mam rzucić faceta"? W schematy, ramki, instrukcje, porządek, wpycha się nas od dziecka przez edukację, religię, wychowanie, rozumiane często jako system nakazów i zakazów.


MaGa: Zaskoczenie totalne już od wyśpiewanego dekalogu. A potem zaskoczeń coraz więcej. Niby się bawimy śpiewanymi ze sceny instrukcjami obsługi prodiża czy przepisem pieczenia tortu, ale już wyłania się z tego głębszy sens, już widzimy, że to nie jest prosta zabawa z przekazami postępowania.

Jęk zamykanych bram - Wojciech Wójcik, czyli kto tu coś próbował ukryć

Kryminalna środa i kolejna powieść Wojciecha Wójcika na Notatniku. Jego cegły (bo objętościowo to zawsze spore knigi), nie są jakoś połączone postaciami, czasem nawet nie mają jednego wyraźnego prowadzącego śledztwo, ale i tak zawsze sięgam po nie z ciekawością, wiedząc że autor dostarczy niezłej intrygi z ciekawym tłem. Co ważne, sięga po to co blisko, po to co znajome, tu nie ma raczej wymyślnych mafiosów, psychopatów polujących na ludzi i wodzących za nos policję, czy nowobogackie towarzystwo odwalające jakieś zbrodnie po narkotykach, które wciągają wiadrami. To historie wydawałoby się zwykłych ludzi, z problemami życiowymi, często z pustym portfelem, dotykamy jakichś trudnych relacji rodzinnych, zazdrości, zemsty... 

Jeżeli więc szukacie porządnych kryminałów, wielowątkowych, gdzie wzrok skupia się nie tylko na głównym śledztwie, ale obejmuje masę spotkań, rozmów, poszukiwań, przebijania się przez półprawdy, domysły i kłamstwa, polecam Wójcika całym serduchem. Może nie ma tu spektakularnie budowanego napięcia, za to całość, złożona z wielu elementów, ładnie się spina nam pod koniec w całość. Chyba jedyne do czego bym się przyczepił to stawianie na wielu bohaterów, a nie jednego wybranego, do którego czytelnik mógłby się jakoś przywiązać i któremu by kibicował. A może to właśnie komuś się spodoba. Na pierwszym planie staje bowiem nie tyle jeden człowiek, co historie różnych osób. Jak choćby tu. 

Makbet, czyli bójmy się autokratów

„Makbet” – jedna z najbardziej znanych sztuk Williama Szekspira, moja ulubiona. Mroczny horror, o ludziach, którzy nie będą mieć żadnych skrupułów sięgając po władzę, którym wiecznie mało pieniędzy, zaszczytów, honorów. Gotowych iść po trupach by to utrzymać i pokonać przeciwników. Ta tragedia opowiada historię szkockiego lorda Makbeta, człowieka szlachetnego i prawego, który po spotkaniu z „dziwnymi siostrami” (wiedźmami) i po ich równie dziwnych przepowiedniach, mimo wewnętrznego początkowego oporu, decyduje się wejść na ścieżkę zbrodni, by zdobyć koronę Szkocji. Jego początkowy opór przed dokonaniem zabójstwa gaśnie pod wpływem ambitnej, żądnej władzy żony. Zdobyta zbrodniczo władza sprawia, że do jej utrzymania potrzebne są kłamstwa, oszczerstwa, a w konsekwencji – kolejne zbrodnie. Historia Macbetów jest powolnym osuwaniem się w obłęd.

Bill, bohater galaktyki - Harry Harrison, czyli chłopcze, ojczyzna cię wzywa

Powrót do lektury z lat licealnych. Wtedy chyba drukowała to Fantastyka i potem można było to sobie zszyć w książeczkę, nawet lakierowana okładka była do odcięcia. I tak wiele powieści, które dziś wznawia Rebis w ramach jednej serii klasyków mniej i bardziej znanych, poznawaliśmy wtedy w takiej trochę chałupniczej wersji. Z przyjemnością wracam do Harrisona, bo jako jeden z nielicznych, podbijał wtedy moje serducho poczuciem humoru. Przecież S-F nie musi być zawsze na serio. 

W Billu, Bohaterze galaktyki, nie robi tego jednak jedynie dla zabawy, podobnie jak Hašek nie pisał Szwejka z tego powodu. To mocna satyra na militarystyczne zapędy, na imperializm, na robienie ludziom wody z mózgów poprzez podawanie im wspaniałych haseł, które są wielkimi kłamstwami. 

Sekret nawiedzonego lasu - Max Czornyj, czyli lepiej tu się nie zapuszczać...

Szybciutko jeszcze jedna notka dziecięca (w zanadrzu jeszcze dwie albo trzy) - Dzień dziecka jakoś mi obrodził propozycjami. A tak marudziłem, że nie wydaje się zbyt wiele polskich rzeczy w stylu awanturniczo-przygodowym jak za czasów mojej młodości. No to proszę - seria Zagadkowi Agenci niby jest dla młodszego czytelnika, ale można odnaleźć w niej trochę ducha z młodzieńczych lektur. Dziś wszystko dzieje się trochę szybciej, musi być okraszone gadżetami, niektóre sprawy jak np. wzajemne docinki, ale i dawanie sobie wsparcia w chwilach niebezpieczeństwa, pozostają takie same.

To już piąty tom cyklu o przygodach sprytnych przyjaciół, znanych jako tytułowi Zagadkowi Agenci, rozwiązujący różne tajemnicze sprawy. I wiecie co mi to przypomina?

Liczby nie kłamią - Vaclav Smil, czyli 71 rzeczy, które podobno trzeba wiedzieć o świecie

Vaclav Smil to wybitny naukowiec i emerytowany profesor na Uniwersytecie Manitoby w Kanadzie, znany nie tylko ze swoich naukowych prac, ale i popularyzujących naukę felietonów. I to właśnie zbiór tego typu których form, zebranych w formę książkową otrzymujemy do ręki. Co prawda w tytule pojawiają się liczby, chyba nie tylko miłośnicy matematyki mogą sięgać po ten tytuł - mam nawet wrażenie, że w dużej części tekstów wcale nie tylko o matematykę chodzi. 

Początek, może trochę bardziej naukowy, pokazujący np. jak czytać dane dotyczące rozpowszechnienia wirusa Covid, jak statystyki bywają mylące albo jak nimi można manipulować w zależności od tego kto badania interpretuje, na pewno jest smakowity i dużo obiecuje. 
Potem jednak może pojawić się trochę rozczarowania, bo widać że poziom tych felietonów/esejów nie jest równy i czasem są to dywagacje średnio poparte dowodami, choć przecież to właśnie się nam obiecywało.

Gdy pierwszy tytuł narobi ci smaku, czyli Blizna i Rok szarańczy

W kąciku kryminalnym na środę dziś aż dwa tytuły. I nie ukrywam, że tytuł notki mógłby trochę już Wam zdradzić o tym jaki będzie ton dzisiejszego wpisu. Gdy przeczytasz jakiś tytuł autora i mocno ci podejdzie, narobi smaku, sięgasz po kolejny, a tu...

Genialna przyjaciółka, czyli o nich, o nas, o tym co ważne

MaGa: Jest w tym spektaklu swoisty urok, który opowieści o kobiecej przyjaźni dodaje ciepła i trudno mi powiedzieć na czym to polega. To taki nieuchwytny fluid, który w trakcie spektaklu unosi nam kąciki ust do góry, pozwala z sympatią patrzeć na obie bohaterki, które są tak różne, więc któraś powinna nas drażnić… a jednak – nie. Lena i Lila. Jedna spokojna, introwertyczna, ale uporczywie dążąca do celu, druga – nieokiełznana i nieprzewidywalna.


Robert: Pewnie kobiety odbierają to trochę inaczej, zwracają na co innego uwagę. Nie znając też pierwowzoru literackiego, trudno nam ocenić na ile udało się przenieść to co dla autorki było najważniejsze. Na pewno rzuca się w oczy opowieść o marzeniach i o tym jak czasem trudno potem zadowolić się tym co niesie życie, sprostać oczekiwaniom. Dla mnie wciąż wybrzmiewa tam w obu historiach nutka zazdrości, porównywania się z innymi, chęć udowodnienia że moje życie układa się lepiej. A do tego oczywiście nie jest to świat, który by chciał jakoś z uwagą słuchać o tym czego pragną młode kobiety - tu decydują faceci, nawet jeżeli pozornie to kobieta wybiera.

Monster, czyli tak łatwo oceniamy

Dziś w kąciku wytrawnego kinomaniaka rzecz absolutnie świetna. Ostrzegam jednak że również niełatwa. Gdy już ci się wydaje, że wszystko wiesz, następuje wolta i historię zaczynasz widzieć z innego punktu widzenia. To mocne przełamanie różnych schematów, zwrócenie nam uwagi na to, jak często zbyt pochopnie wydajemy sądy na temat winy. Pozornie wszystko wydaje się tak pewne - są dowody potwierdzające podejrzenia, konkretne sytuacje, które możesz wskazać na swoje potwierdzenie. Jaki rodzic by nie podejmował prób interwencji, jeżeli jego dziecku działa by się krzywda? 

Tak zaczyna się właśnie Monster. Gdy syn Saori, samotnie chłopaka wychowującej, zapracowanej, ale też uważnej na różne sygnały, zaczyna się dziwnie zachowywać, kobieta nabiera podejrzeń, że źródłem problemu są przemocowe zachowania jednego z nauczycieli. 

Lucky Star - Faerybabyy, czyli niby świeże a brzmi jak to czego słuchałem ponad 30 lat temu

Wczoraj miała wpaść jeszcze książka, ale przekładam to na kilka dni, jutro kącik wytrawnego filmomaniaka, potem kryminalna środa, a potem się zobaczy, bo intensywny tydzień się zapowiada.

Poniedziałki jednak miały być muzyczne, więc proszę bardzo. Dziś zupełnie przypadkowe odkrycie. Ktoś wspomniał o tej płycie, a ja zacząłem szukać więcej informacji i odsłuchu. I postanowiłem napisać choć parę zdań. Czy wpadło w ucho? Troszkę, choć chyba w liceum słuchałem więcej takiej muzy, dziś wydaje mi się ciut zbyt monotonna. Tu jak rozumiem jeszcze dochodzi tekst, trochę sarkazmu, chwilami ostrego spojrzenia na doświadczenie młodych ludzi.

A muzycznie? Podałbym dwie nazwy z mojej młodości: The Cure i The Smiths i wszystko powinno być jasne.

Diuna, czyli druga podróż na Arrakis i jest jeszcze lepiej

Kto nie obejrzał w kinie ten trąba, a ja też gapa że tyle czasu odkładałem tą notkę. Wciąż jednak kolejka około 30 pozycji do opisania, a dnia ani notatnika nie rozciągnę bo nie są z gumy.

 

Diuna. Wciąż trwają dyskusje fanów na ile nowa wersja jest wierna oryginałowi, na ile warto było wydawać tyle kasy, by ją nakręcić. Obawy czy się zwróci i będzie opowiadana dalej przecież nie są zupełnie od czapy. Villeneuve jest wizjonerem, ale czy do kina, który musi być nie tylko widowiskowe lecz i popularne, to wystarczy.
Nie znam dobrej odpowiedzi, ale jako widz, trzymam mocno kciuki, bo dwójka moim zdaniem nawet lepsza od części pierwszej.

Cześć, tu Kopernik! Max Czornyj, czyli genialny, ale i trochę bliższy

Mac Czornyj jako autor książek biograficznych dla dzieci? Czemu nie. W końcu już dał się poznać młodym czytelnikom dzięki serii Zagadkowi Agenci, więc i jako popularyzator postaci historycznych się sprawdzi.
To zdaje się nawet rodzinny projekt bo p. Aleksandra odpowiada za oprawę graficzną i ilustracje (dość klasyczne, ale pewnie dzieciakom będą się podobać). I część większego cyklu o genialnych odkrywcach (wcześniej książka o Krzysztofie Kolumbie). Można powiedzieć - tego nigdy za dużo, bo książek przybliżających ciekawe postacie, podsuwających trochę informacji jakie w szkole podawane są w dużo bardziej suchej formie. Niby na rynku trochę tego pozycji już jest, ale i dla kolejnej znajdzie się miejsce. 

Co wyróżnia Cześć, tu Kopernik? Na pewno narracja w pierwszej osobie. To sam bohater opowiada o swoim życiu, dodaje jakieś wyjaśnienia jakichś sytuacji, decyzji. Na pewno przybliża nam trochę to postać, sprawia że staje się ona nam bliższa, bardziej zrozumiała. Kopernik miał tak bogaty życiorys, że chwilami aż trudno uwierzyć w to, że jeden człowiek mógł mieć tyle ról - lekarza, prawnika, dyplomaty, zarządcy, duchownego, astronoma. Najbardziej był znany ze swoich dokonań związanych z obserwacją nieba, a przecież to było dla niego jedynie hobby, pasja...

Dom, który się przebudził, czyli nie rezygnuj z życia

Z okazji Dnia dziecka aż dwie notki, a w ciągu kilku dni dorzucę chyba jeszcze jedną albo dwie. Bo czemu nie. W końcu każdy kiedyś był dzieckiem i czasem jeszcze potrafi je w sobie poczuć, mimo że przekroczył już połowę wieku.

Jak choćby tu. Po raz kolejny komiks (a może jednak nazywać to książką dla dzieci?), który mnie totalnie zachwycił, a odkryłem go zupełnie przypadkiem na organizowanych przez siebie wymiankach. I już chyba nie oddam. Co więcej, pewnie będę wypatrywał innych rzeczy autorstwa tego duetu, czyli Martina Widmarka, szwedzkiego giganta literatury dziecięcej, i Emilii Dziubak, wybitnej polskiej ilustratorki. Dom który się przebudził zajmie honorowe miejsce na półkach obok wydań graficznych Lovecrafta czy Przybysza Shauna Tana.

Gdy przeglądasz takie książki, najpierw zwykle zachwycają cię ilustracje i tu też tak jest. Trochę mroczne, jakby tajemnicze. A potem odkrywasz również historię, którą opowiadają.