Czy znasz Prusa - spotkanie pierwsze, czyli autor i humor

:) W stanie pomiędzy gorączką i jakimś dziwnym osłabieniem, zalewany potami pod kocem i mając nadzieję, że wykuruję się szybko postanowiłem jednak nie odkładać nic na jutro. Na dziś zaplanowałem pierwsze spotkanie w ramach wyzwania Czy znasz Prusa? i chciałbym dotrzymać słowa. Ale też chciałbym od razu zaznaczyć, że będzie to notka, która będzie niezmienna - wręcz odwrotnie! Chcę, aby oprócz Waszych ewentualnych komentarzy, znalazło się też miejsce w notce na Wasze opinie, głosy, może linki do recenzji. Zresztą i ja zamierzam sięgać do kolejnych nowelek i opowiadań, dopisywać je tutaj wraz z wrażeniami.
Proponując abyśmy spotkanie z Prusem zaczęli od nowelek i opowiadań z góry zakładałem sobie, że wcale nie mam zamiaru zaczynać od tego co znamy ze szkoły, czym mniej lub bardziej skutecznie zniechęcali niektórzy nauczyciele, czyli Antka, Katarynki, czy Anielki (tylko one są np. dostępne w Wolnych Lekturach. Być może do nich wrócę w tym wyzwaniu i ja, zapraszam do tego Was, ale na początek chcę trochę pokazać inne oblicze mistrza.

Bo Prus to nie tylko dobre pióro, talent do portretowania postaci, wrażliwiec na kwestie społeczne, ale po prostu kapitalny obserwator rzeczywistości, która go otaczała. I jak mało kto potrafił o tym pisać - nieraz ostro, odwołując się do emocji, poczucia krzywdy, do sprawiedliwości, ale potrafił też pisać z humorem - wyśmiewając nasze przywary, z ironią kreśląc różne scenki rodzajowe. Artykułów, humoresek, felietonów ma w swoim dorobku mnóstwo - wszak jego źródłem utrzymania było pisanie, m.in. do różnych gazet - żył raczej skromnie i bynajmniej nie był otaczany sławą i kultem jak choćby Sienkiewicz. Jego nowelki skrzą inteligentnym humorem i mogą bawić nawet współcześnie. Popróbujcie - namawiam Was do tego! Na początek wrzucam 5 przykładowych, ale obiecuję, że będę dokładał następne... 

"Jaki ten Prus ma dowcip - to niech go nie znam [...] Czym są wszyscy felietoniści wobec niego? Torby sieczki niewarci [...] Istnieją pisma humorystyczne. Co w nich jest? To samo, co było w roku zeszłym i będzie w przyszłym. Prus to typ i kwintesencja humoru polskiego. Jego śmiech to śmiech serdeczny..."

Stefan Żeromski (za Nowele - Bolesław Prus. Tom 1, PIW 1974, str, 20

To nie są rzeczy długie, warto poświęcić kilka minut, poszukać. I może gdy się rozsmakujemy sięgniemy po rzeczy kolejne, już poważniejsze, docenimy tego pisarza nie tylko jak twórcę dwóch powieści, troszkę już zepchniętego w świadomości społecznej z podium najlepszych polskich pisarzy.
Zresztą nieważne miejsce w zestawie lektura i w narodowym panteonie - o to się spierać nie mam zamiaru. Ale będę się cieszył z każdej osoby, którą da się namówić, aby Prusa czytać, odkrywać go na nowo. To pisarz, którego bez wstydu możemy stawiać obok Twaina, Dickensa, czy Wilde'a.

Nie stawiam Wam żadnych pytań do dyskusji - oprócz jednego i do niego będę wracał.
Czy Waszym zdaniem Prus może być czytany i dziś?
Ale może Wy macie jakieś własne pytania...
Zapraszam.

Filantropowie Ta humoreska nie tyle śmiech powinna budzić, ale zgrzytanie zębów. Co zrobić - i obecnie wcale nie brakuje takich, którzy chętnie obnoszą się ze swoją dobroczynnością, szczególnie gdy mogą się nią pochwalić... Gorzej gdy bieda i potrzeby są tuż obok i raczej nie wypada się chwalić pomaganiem.
To jak to było? Gdy dajesz jałmużnę...

Co to jest blaga? Zabawny obrazek z życia towarzyskiego. Ech te ploteczki, z taką lubością nieraz obgaduje się innych, bez refleksji, że za chwilę, po naszym wyjściu sami zostaniemy ustawieni pod pręgierzem opinii. Tłumaczyć czym jest blaga czy hipokryzja najlepiej tłumaczyć na przykładzie innych, nieprawdaż? 

Kłopoty redaktora Życie redaktora gazety pewnie już nie jest tak bardzo narażone na wizyty pożyczkodawców, ale czyż ta scenka nadal nie wydaje Wam się zabawna? Autor, który nawala z tekstem pewnie zdarza się i dziś. Ale wielka improwizacja pt. "Kościotrup i dziewica" wydaje się dużo ciekawsza niż dzisiejsza zapychanie szpalt głupotami znalezionymi w internecie. 

Przed Kopernikiem Scenki z Muzeum Narodowego. Ileż różnych postaw odwiedzających. Mimo archaicznego języka, nadal część z nich pewnie spokojnie można by zarejestrować i obecnie przed jakimś słynnym obrazem...
Rumiana panienka - Moja mamo, już wyjdźmy stąd! ... mnie tak się przykrzy... 
Mama - Daj pokój, moje dziecko - gotowi powiedzieć, że się nie znamy na arcydziele.

Filozof i prostak Opowiastka stylizowana na bajkę chińską, ale jak to zwykle bywa jest wiele elementów wspólnych. Temat przewodni - czy sprawiedliwość jest taka sama dla biednego i dla bogatego.

Jeszcze raz zapraszam do wyzwania  - tu znajdziecie propozycje harmonogramu, ale pamiętajcie, że można dołączyć w dowolnej chwili, albo jedynie na część propozycji lektur...

Nie zakładam osobnego bloga, raczej chciałbym linkować Wasze blogi i recenzje, ale jeżeli ktoś nie ma ochoty z jakichś powodów u siebie pisać o Prusie, może nadesłać swoją recenzję na e-mail: przynadziei@wp.pl Obiecuję, że żadnego Waszego tekstu nie zmarnuję! 
Zbierzemy 100 recenzji na 100-tną rocznicę śmierci? Tu zamieszczamy wszystkie recenzje!

Kolejne spotkanie - tym razem na temat Lalki zaplanowane na 29-go lipca!