Bóg, honor, trucizna - Robert Foryś, czyli czyż XVII wiek nie jest równie ciekawy jak współczesność?

Niedawno skończyłem przygodę z Ryxem Wollnego i nawet zastanawiałem się co by tu nowego znaleźć w tym stylu. Odświeżać sobie Komudę, albo Piekarę? Ale trafiła się oto okazja zapoznać się z twórczością Roberta Forysia. Migały mi przed oczyma jakieś jego pozycje, wydawane chyba przez Fabrykę Słów, słyszałem, że to niezłe przygodówki mocno osadzone w realiach historycznych/fantasy, ale jakoś nigdy nie wysupłałem tych kilkudziesięciu złociszy. Chyba trzeba jednak trzeba się będzie zainteresować tym panem, bo widać, że pomysłami sypie niczym z rękawa i robi to w niezłym stylu. Właśnie w wydawnictwie Otwarte, ukazuje się pierwszy tom jego cyklu "Gambit hetmański". Skojarzenia z "Gambitem tureckim" Akunina, chyba nie do końca trafione, ale to co na pewno łączy oba tytuły to fakt iż dużo się w nich dzieje :) 

Autor stawia na akcję, wykorzystując realne postacie historyczne i wypełniając je żywymi emocjami, a tło malując jakby przy okazji. Więcej dowiadujemy się o sytuacji w kraju z dialogów, niż z opisów. Powieść historyczna? No właśnie raczej nie do końca tak na poważnie. Zdarzenia prawdziwe przeplatają się z wątkami podkoloryzowanymi i lepiej żebyśmy nie brali wszystkiego zupełnie na serio - w końcu to nie biografia. Raczej mieszanka polityki, intryg, walki o władzę, z mocno osadzoną na pierwszym planie, walką szpiegów dwóch wrogich obozów. No i to wszystko podlane mocno pikanterią. Lektura lekka, łatwa i całkiem przyjemna. No i być może okazja do zainteresowania się trochę historią naszego kraju. 

   

Z jednej strony szachownicy mamy hetmana Sobieskiego, jego małżonkę (którą przyjęło się u nas nazywać Marysieńką) i spiskowców, którzy chętnie widzieli by na tronie Polski, któregoś z książąt francuskich. Z drugiej król Michał Korybut Wiśniowiecki, syn słynnego Jaremy, jego matka, która wciąż chce nim kierować i żona Eleonora, która mocno dba o interesy nie tyle Rzeczpospolitej, a raczej o interesy swojej rodziny, czyli Habsburgów. Zresztą kto tu dba o interesy kraju... Każdy myśli tylko o tym ile może zyskać lub stracić na tym albo innym rozwiązaniu. Kogo poprzeć, pod kogo się podczepić, a kogo przekupić. Pieniądze. Władza. Kto je ma, nawet nie musi mieć za sobą wielkiej siły.

Foryś rozstawia na planszy figury i potem błyskawicznie uruchamia grę, w której o regułach raczej lepiej nawet zapomnieć. Bo co to za szachy, gdzie figury mogą zmieniać barwy? Albo nagle i wydawało by się poza zasięgiem wroga, zdarza się śmierć którejś z figur? W tej walce można stosować wszystkie metody - truciznę, zdradę, kłamstwo, albo własne ciało. Zaskakująco ważną rolę przecież odgrywają tu kobiety, chwilami wydaje się, że to one kierują swoimi manipulacjami całą polityką dyplomatyczną, czy strategią wojenną.  

Jak wspomniałem - dużo się dzieje. Bo oprócz obserwacji rozgrywek szpiegów, wciąż zaglądamy również do komnat tych, którzy im wydają rozkazy. I choć ten pierwszy wątek czytało się fajnie, nie brakowało tam zwrotów akcji i przygód bohaterów, to właśnie kulisy spisku przeciw Wiśniowieckiemu, sytuacja międzynarodowa w jaką była uwikłana Rzeczpospolita, były dla mnie ciekawsze. Aż człowiek ma ochotę posprawdzać różne źródła, pogrzebać, by zdobyć więcej informacji - co było prawdą, a co jest jedynie mruganiem okiem do czytelnika, podlewaniem sosem sensacji prawdziwych postaci. Marzy się, żeby lektura podobnych lekkich powieści, osadzonych w realiach historycznych, zachęciła czytelników to sięgania po bardziej wymagające pozycje. Foryś bawi, zaciekawia, ale troszkę mi żal, że nie ma tu więcej tła, realiów.

No i ta okładka... No tylko wzdychać przy czymś takim. Czy naprawdę chciano zniechęcić mężczyzn do sięgnięcia po tę pozycję? Przecież treść nie jest przeznaczona jedynie dla pań, to się może podobać również panom - choć nie ma wątków militarnych, intryg i akcji otrzymają aż nadto. A scen batalistycznych może doczekamy w następnych tomach? Ja na nie na pewno będę czekać.

Ktoś żartobliwie nazwał to "grą o tron". Tyle, że ten realny. 

Zastanawiam się tylko jak nazwać taką trochę inną odmianę powieści "płaszcza i szpady"? Może "trucizny i alkowy"?