Zelig, czyli potrzeba akceptacji

Dziś totalnie zwariowany wieczór w Toruniu, jutro powrót, a że w aucie ratuję się i audiobookiem i muzyką, spodziewajcie się notek w najbliższym czasie właśnie wokół rzeczy do słuchania. 

A dziś? Chyba jeden z moich ulubionych filmów Woody Allena - uważam, że świetnie oddaje jego poczucie humoru i jednocześnie w formie żartobliwej pokazuje nam coś ważnego. Stylizowany na dokument film, okraszony wywiadami z różnymi ważnymi postaciami światka nauki i kultury, jest rzeczą, która wciąż bawi, ale i jednocześnie może dawać do myślenia.

 

Co to znaczy być sobą? Gdzie są granice pewnego rodzaju konformizmu i prób dopasowania się do otoczenia, a gdzie odmienność jest odrzucana jako coś nie do zaakceptowania.

Woody Allen opowiada w tym filmie (i sam gra tę rolę) historię człowieka - kameleona, który do mistrzostwa opanował umiejętność dostosowania się do otoczenia. W gronie psychologów nie tylko będzie starał się mówić jak oni, on będzie zachowywał się i wyglądał właśnie tak, jak sobie wyobraża wygląd terapeuty pracującego z ludźmi. Scenki z kolejnych przemian Zeliga, odkrytego i badanego przez świat nauki lat 30-tych są fascynujące, zabawne, ale przecież temat jest jak najbardziej poważny. Historia i dramat tego człowieka jest bolesną i gorzką refleksją nad tym kondycją współczesnego człowieka, jego miejscem w społeczeństwie, wartością jednostki. W ten żartobliwy ton wpisane są przecież wcale nie żartobliwe refleksje takich osób jak Saul Bellow, Susan Sontag, Bruno Bettleheim, którzy komentując fikcyjną postać i jej losy, mówią zarówno o fenomenie popularności, sławy, jak i samym zjawisku potrzeby przystosowania się do otoczenia. 

Czy Zelig ma jeszcze własną osobowość? Czy potrafi żyć bez uciekania się do swoich sztuczek? Czy ma własny system wartości, jakiś kręgosłup moralny, czy też spokojnie przyjmuje wszystko to co wydaje się uznawane przez większość w jego otoczeniu?

Zobaczcie ileż ten obraz otwiera różnych możliwości interpretacji, ileż refleksji (np. na temat asymilacji Żydów w Stanach). Zakładać maskę, po to by być uważanym za swojego, by być akceptowanym, by się nie wyróżniać... 

Świetna rzecz. Zabawne i inteligentne.