Marcin Mińkowski - Tam, gdzie nie ma Coca Coli czyli tu na brzegu będzie nasz dom

Rozpoczynam konkurs - mam dwa egzemplarze książki do rozdania. Książka to kolejny tom cyklu "Mój prywatny świat" wydawanego przez PASCALa (jeszcze się nie zawiodłem na tej serii i bardzo wydawnictwu dziękuję!!!) i tym razem Afryka.

Podobnie jak wcześniej czytane Orlińskiego i Jackowskiej i ta czyta sie świetnie. Ale co ciekawe każda jest trochę inna, nie tylko ze zwględu na regiona świata opisywany przez autora, ale bardziej ze względu na styl, na podejście do relacjonowanych zdarzeń, do opisywania etapów podróży i do pewnej szczerości także na swój temat (opisując spotkania z innymi ludźmi często jednak przyjmujemy pewien punkt widzenia, który narzucamy czytelnikowi, a pisząc o różnych wydarzeniach staramy się przedstawiać siebie w jak najlepszym świetle). I tu Mińkowski może nas troche zaskoczyć. Właśnie tą szczerością.  

Warto by zacząć od tego (tak mnie zaciekawił, że będę starał się zdobyć z nim wywiad), że autor podróżuje samotnie. Ot wyznacza sobie jakiś cel, planuje trasę, zbiera trochę namiarów na róznych ludzi, którzy mogą mu pomóc (najcześciej misjonarzy), bierze plecak i wyrusza. Kurcze, sam??? Niby nie wybiera się ani do dzikiej dżungli na jakieś odludzie, nie jedzie w środek żadnej wojny, ale i tak wydaje mi się, że jest to dość ekstremalny sposób podrożowania jak na Afrykę. Może trochę zazdroszczę? Jednak gdy jesteśmy z kimś wiele swojej uwagi poświęcamy sobie wzajemnie, gdy jesteśmy sami chcąc nie chcąc musimy otworzyć się w 100% na innych, najcześciej rdzennych mieszkańców. Chcąc nie chcąc bardziej chłoniemy otaczającą nas rzeczywistość w sposób bardziej naturalny, będąc bliżej nich (głupia rzecz - zamiast pozować na tle ludzi, gdy ktoś z kim podróżujesz robi ci zdjęcie, musisz dogadać się żeby to oni tobie zdjęcie zrobili).

I to mi się tu bardzo podoba - niby autor ma jakiś plan, jednak nie jest on w żaden sposób "turystyczny", czyli nie zwalnia miejsca w hotelu tego i tego dnia, by sobie przejechać do innego hotelu. Przemieszcza się tak jak i mieszkańcy tamtych terenów - lokalnym autobusem, na stopa, barką spławiającą drzewo, kajakiem, wynajmując jakiś środek transportu w miarę możliwości, klnąc, czekając razem z innymi i znosząc wszystkie niedogności.

Przy tym Mińkowski opisuje to wszystko nie tylko z humorem, ale też z pewną dozą autoironii, często pisząc o swoim zniecierpliwieniu, zmęczeniu, kompletnie innej mentalności Europejczyka, którego różne rzeczy drażnią i są trudne do zaakceptowania. Jest świadom, że jest mu dane jedynie przez chwilę być z tym ludźmi - wie, że traktują go inaczej, zarówno ze względu na skórę, jak i na to, że jest przybyszem (turystą, najlepiej jeszcze nadzianym). Stara się więc chłonąć jak najwięcej, obserwując, rozmawiając (o jak cierpi gdy podróżuje przez Angolę, gdzie nie może się porozumieć nie znając portugalskiego) i wszystko opisuje. Potrafi wejść na kilka godzin do baru, pójść na pogaduchy do jakiegoś urzędnika, być z ludźmi nie w jakiś szczególny sposób jako turysta, ale w ich normalnych codziennych czynnościach. 

Niby nie udaje eksperta od spraw afrykańskich, ale jednak sporo z tych kart wiedzy przemyca - ot tak od niechcenia. Pomiędzy różnymi etapami podroży znajdziemy nagle pewne fragmenty odnoszące się do różnych sytuacji, warunków w danym kraju. Zresztą całość jest napisana nie tyle jako jakaś linearna relacja z podróży, ale raczej zbiór refleksji, pewnych obrazów, przemyśleń, które po prostu pasują do jakiegoś etapu wędrówki (przykłady rozdziałów: "Jedzie maniok", "Szóste przykazanie", "Tu, na brzegu będzie nasz dom"). 

Na koniec warto wspomnieć o trasie - Republika Środkowoafrykańska, Republika Konga, Demokratyczna Republika Konga, Angola i Namibia. I ja już więcej pisać nie będę, jedynie by narobić Wam trochę smaku oddam na chwilę głos autorowi.

Kiedyś myślałem, że stopień cywilizacyjnego rozwoju na danym obszarze można mierzyć indeksem coca-coli. Chodzi o to, że cola jest praktycznie wszędzie – w najmniejszych wioskach i w największych lasach. Trudno znaleźć na naszym globie miejsce, do którego nie dotarłby ten symbol zachodniego konsumpcjonizmu. Zresztą pojęcie „indeks coca-coli” funkcjonuje wśród globtroterów na całym świecie. „To ona jest wyznacznikiem prawdziwej dzikości. Tam, gdzie jej nie ma, są już tylko potwory”– mówiłem, dopóki nie trafiłem do tej bezimiennej wioski. Dopiero tutaj okazało się, że wspomniane wcześniej wyrażenie jest jedynie wytworem człowieka Zachodu próbującego nieudolnie oddać temperaturę świata, który po prostu wymyka się cywilizacji. Znalezienie coli w osadzie wydawało się równie łatwe, jak kupno silnika do wahadłowca. Ale po co mówić o napojach? Nie było tu ani ryżu, ani bananów. Mieszkańcy żywili się wyłącznie maniokiem i rybami. Może potwory są dopiero tam, gdzie nie ma manioku?

Podróżowanie oznacza pójście za głosem, darem, wołaniem, które każe sprawdzić co jest dalej - za linią horyzontu, za górą, która przesłania słońce, za kolejną barierą. Kto i co tam na nas czeka? To tajemnica, magiczny niepokój, ciągła potrzeba i w rzeczywistości rodzaj uzależnienia, czasami dręczący nas przez całe życie - ciekawość innego. Od innego się uczymy, patrząc na niego, dziwimy się, dlaczego on postepuje tak, a nie inaczej. Dzięki konfrontacji z ludźmi doceniamy w pełni to, co w nas dobre i zauważamy to, co złe. W gruncie rzeczy dopiero tam, w oczach innego, widzimy siebie. Inny okazuje nam nowe światy, nowe lądy, które dla niego są swoje, a jednocześnie tak różne od moich. I dzieki niemu wypływamy na szerokie wody inności i sami też stajemy się inni, rozwijamy się. Szukamy. I może naprawde właśnie o to chodzi? O szukanie siebie?

By książkę zdobyć należy pod tym postem napisać o swojej wymarzonej podróży (kraj, miejsce oraz uzasadnienie). Wymarzonej, czyli takiej, która jeszcze przed nami, no chyba, że ktoś już uważa, że przeżył wszystko co najpiękniejsze i teraz tylko do tego wraca. Wśród wszystkich wylosuję jeden egzemplarz książki, a autor posta o wymarzonej podróży, która mi najbardziej się spodoba kolejny. Czas: do końca miesiąca, a co!
Konkurs zakończony.