Narzeczone z łapanki, czyli z punktu widzenia naszej kultury

W cyklu dokumentów na tvn24 kolejna rzecz produkacji BBC, która przyciągnęła moją uwagę. Oryginalny tytuł gdyby ktoś szukał to Stolen Brides i zdaje się, że jest do odnalezienia w całości w sieci. Dokument w zamyśle miał dotyczyć głównie pewnego zwyczaju, który panuje w Czeczenii - porywania kobiet by je potem poślubić. Ale ewidentnie dziennikarka i jej ekipa z góry postanowili opowiedzieć w tak krótkim dokumencie ile się da zakładając, że widz niewiele o Czeczenii wie. Mamy wiec tu wszystko - wspomnienia po wojnie i rany, które zostawiła (i fizyczne i psychiczne), odrobinę historii najnowszej, czyli opowiadanie o nowym prezydencie (sprzyjający Rosjanom) i jego polityce, o atmosferze panującej w kraju (ciągłe zagrożenie jak nie ze strony Rosjan to ze strony demonizowanych służb specjalnych) i wreszcie różne wydarzenia, zwyczaje i zarządzenia prawne, ktore miały potwierdzać tezę dziennikarki czyli to, iż to to dziki kraj, gdzie kobiety nie mają żadnych praw. Bo nawet prezydentowi mam wrażenie autorka tego dokumentu ma bardziej za złe nie to, iż dogaduje się z Rosjanami, ale to, iż wprowadza do kraju odgórnymi przepisami radykalną odmianę Islamu (pod pozorami dbania o tradycje i kulturę narodu).

I dlatego trochę drażnił mnie ten dokument - za dużo chcieli wcisnąć w ten materiał, za mocno chyba z góry nastawili się na udowodnienie swojej tezy, czasem nawet po jakiejś wypowiedzi po rosyjsku dziennikarka od razu komentowała to przy ludziach po angielsku. Mało w tym jakiejś otwartości na ludzi - bardziej przypomina udawaną życzliwość po to żeby potem obgadać "dzikusów".  

A przecież można było cały dokuemnt poświęcić tylko i wyłącznie samemu zwyczajowi. Bo pewnie warto pokazywać jego różne oblicza. To nie tylko sytuacje gdy stawia się trochę rodziców dziewczyny przed faktem dokonanym i dziewczyna daje zgodę by zorganizować "porwanie". A potem rodzina narzeczonej stojąc w obliczu takiego zdarzenia nie ma innego wyjścia jak dać swoje błogosławieństwo. Niestety pewnie wcale nie sporadyczne są jednak sytuacje gdy dziewczyna wcale nie ma ochoty na zamążpójście, ale komuś wpadnie w oko. Wtedy takie organizowane porwania rzeczywiście są dość porażającą praktyką - bez zgody dziewczyny, pod przymusem dla jej rodziny, doprowadza się dziewczynę do zaaranżowanego małżeństwa z człowiekim, którego może widziała parę razy w życiu. I nich Allah ją wspiera w tym by jej mąż ją dobrze traktował - może się przyzwyczai i chłopaka pokocha. Cały zwyczaj ma nie tylko przyzwolenie wielu Czeczenców ale i duchownych islamskich - ich rolą jest godzenie rodzin w takich sytuacjach, sprawdzenie czy nie było przymusu (ale która dziewczyna będąc porwaną i pod presją rodziny nie ulegnie przytakując, że nie miała nic przeciw temu).

Wszystko w tym dokumencie ma trochę potwierdzać tezę - dziewczyny są porywane, nie są szczęśliwe, ale ponieważ w kulturze islamskiej nie mają prawie żadnych praw godzą się ze swoim losem licząc na to, że jednak może zaznają odrobinę szczęścia. Możemy albo to przyjąć, albo podejść jednak sceptycznie. Zbyt słabo znamy tamte zwyczaje i kulturę by po 60 minutowym filmie osądzać i ferować wyroki.

Ciekawe. Ale z pewnym znakiem zapytania i niedosytem.

ps. jeszcze na koniec mała dygresja zdobyczowa - wczorajsze wejście do Carefoura zaowocowało wydaniem 20 zł na książki. A łupem padły 4 tomy leksykonu filmowego na XXI wiek czyli felietony Raczka i Kałużyńskiego. 4 cegły, kopalnia informacji i do tego w każdej książce plyta dvd w prezencie - m.in. Koziorożec 1 albo Monthy Python. Rewelacja! Będę pewnie o tym jeszcze pisał.