Żmija - Andrzej Sapkowski, czyli demony wojny

Oto mistrz polskiej fantasy zabrał sie za literaturę całkiem odmienną - bliską realizmowi, paradokumentowi, militarystyce czy książkom o tematyce geopolitycznej. Elementy fantastyczne są wprowadzone troszkę z boku - jak pewne siły niezrozumiałe, wydarzenia tajemniczne czy paranormalne , a przy dużej dawce sceptycyzmu moga być nawet intepretowane nawet jako choroba psychiczna i wynik stresu głównego bohatera. 

Akcja „Żmii” toczy się pod koniec sowieckiej interwencji w Afganistanie. Chorąży Paweł Lewart wraz z grupą rekrutów otrzymuje zadanie pilnowania umocnionego posterunku (blockpostu) na drodze z Kabulu do Asadabademu. Żołnierze zmagają się z niewidzialnym wrogiem (o talibach mój błąd chodziło o mudżahedinów często mówiono "duchy"), własną słabością, zmęczeniem i napięciem. Bohater odkrywa też, że ma możliwość spotkania z czymś nadnaturalnym, czymś, co od stuleci czeka na wszystkie armie próbujące zdobyć Afganistan. Uosobieniem tej tajemniczej mocy jest tytułowa żmija – demon z pradawnych czasów.

Bohater, który ma "wizje" i przeczuwa niebezpieczeństwo na wojnie to skarb - tutaj ta umiejętność nie do końca rozumiana staje się trochę przekleństwem - to ten dar zmusza do poszukiwań odpowiedzi mimo zagrożenia, wyrzutów sumienia, odsuwania sie od swoich podwładnych. Jeżeli nie ma zrozumeinia między żołnierzami i ich dowódcą, traktują go jak szaleńca to z góry przewidujemy jaki będzie koniec realizowanego przez nich zadania.

Miłośnicy literatury militarystycznej na pewno z ciekawością będą czytać o realiach życia w armii sowieckiej okupującej Afganistan u kresu Związku Radzieckiego  - mnóstwo tu szczegółów, nazewnictwa specjalistycznego no i języka rosyjskiego. Drażnić będzie natomiast wątek legendy i spotkań z mocami ponadnaturalnymi. Dla tych, którzy lubią Spakowskiego za Wiedźmina czy Trylogię Husycką za dużo będzie przytłaczających szczegółów dotyczących życia wojennego i ciężkiej atmosfery okopów (nawet nie samej walki, ale oczekiwania na nią). Na pewno nie jest to powieść gdzie akcja skrzy się na każdej stronie. Sapkowski ma raczej pomysł by opisać co dzieje sie z umysłami i sumieniami ludzi, którzy wysyłani są na wojnę, której sami do końca nie rozumieją. Wykorzystal do tego Afganistan (być może licząc też, że obecność naszych wojsk przyniesie większe zainteresowanie książką) obudowując to dodatkowo legendą i historią tego regionu - kraj który od czasów Aleksandra Wielkiego nieustannie był najeżdżany i przez jego ziemie wciąż przetaczały się jakieś armie ale nigdy nikomu nie udało się tym krajem zawładnąć i go podbić.

Na pewno nie jest to typowa literatura fantastyczna czy powieść z serii "zabili go i uciekł". Żmija to powieść dość ciężka, przytłaczająca i pesymistyczna, pełna przemyśleń na temat natury ludzkiej, tego co robi z człowieka wojna ale również na temat tego jak żołnierze postrzegają to co dzieje sie w kraju, przemiany społeczne - łatwiej im wyjechać na wojnę niż znosić codzienne problemy, dwulicowość, wyścig szczurów itd.

możesz zobaczyć także: www1939com.pl