Ożenek, czyli ja na tak, a ty uciekasz

Jakże przyjemnie ogląda się na scenie sztukę, którą się lubi, w mistrzowskim wykonaniu i w świetnej reżyserii. Muszę przyznać, że w tym wypadku przyciągnęło mnie nazwisko reżysera – nigdy bowiem nie widziałam na scenie sztuki spod ręki Janusza Gajosa. I nie zawiodłam się. Wyszło pięknie.


„Ożenek” to satyra na zwyczaje i obyczajowość XIX-wiecznej Rosji a Gogol jako rasowy demaskator i prześmiewca obnaża tu ludzką głupotę, która sądzi, że poważanie człowieka zależy od pieniędzy, statusu czy stanowiska. Bez litości obnaża wady, wyrachowanie i materializm obu stron, ale czyni to „na wesoło”. Zarówno Agafia jak i pretendenci do jej ręki, związek małżeński widzą przez pryzmat korzyści materialnych. Uczucia, miłość nie są konieczne – tu liczy się interes, a właściwie wygląda na to, że podniesienie statusu społecznego jest mylone z miłością.

Sprawna reżyseria to jedno, ale całości dopełnia świetnie dobrana do ról obsada i mistrzostwo wykonania. Ta dbałość o obsadę dawała wyraz głośnym śmiechem na widowni, a wieloaspektowość testu Gogola skłaniała do przemyśleń i refleksji, jednak z uśmiechem na ustach. Zabawne dialogi, małe kłamstewka, manipulacje, kształtują ramy, które starają się wykorzystać do własnych celów kawalerowie starający się o rękę bogatej kupcówny Agafii. W jej rolę wcieliła się Julia Wyszyńska. Dziewczę chyba trochę młodsze niż w oryginale za to dalej mało ogarnięte, ale z aspiracjami do sfer wyższych. Cudna ta Agafia! Raz wstydliwa, raz ciekawska. To zainteresowana, to znów zniechęcona. Zmienna jak chorągiewka na wietrze, ale jednocześnie zabawna i rozczulająca w dążeniu do celu. Pomaga jej swatka Fiokła Iwanowna, która usiłuje znaleźć dla niej kawalera skłonnego do ożenku. W tej roli Krystyna Tkacz – jak zwykle gra na najwyższym poziomie. Ten glos, ta mimika! A zadanie przed nią niełatwe, bowiem chętnych do ożenku niewielu, a przecież trzeba jeszcze działać trochę wbrew opiekunce Agafii – Arinie Panteleimonownej, która najchętniej oddałaby Agafię za syna kupca. Barbara Dziekan w tej roli – wyśmienita, choć na scenie pokazywała się jedynie w krótkich wejściach.

I oczywiście kawalerowie skłonni do ożenku i przyjaciel jednego z nich – cała gama różnych typów, których zaloty, sposób patrzenia na życie i intrygi dają widzom ujście do żywiołowych reakcji, a jest tu ich wiele. Paweł Domagała w roli Podkolesina jest doskonały. Już pierwsza scena pokazuje jego odmienną „żywiołowość”, a jego rozmowa z lokajem Stiepanem (Jędrzej Taranek)– to perełka. Miało się wrażenie, że to jego naturalny temperament. Cóż z tego, że taki mało zdecydowany, kiedy ma przyjaciela Koczariewa, a ten zrobi wszystko, aby mu pomóc. W tej roli Krzysztof Dracz, który przechodzi samego siebie, by zdobyć dla druha rękę posażnej panny. Jest wręcz boski! Widzowie żywiołowo reagowali na każde jego pojawienie się na scenie. Miało się wrażenie, że z rozpędu sam ożeni się z Agafią. 😊A jeśli dodamy do tego trzaskającego obcasami Andrzeja Konopkę w roli Żewakina, skrupulatnie sprawdzającego wszystko Jajecznicę (Krzysztof Stelmaszczyk) i niemożliwego do podrobienia w ruchach Sławomira Packa jako Anuczkina – to na samo ich wspomnienie zaczynam się uśmiechać. Każda z tych ról stworzona przez Gogola daje możliwości do pokazania wspaniałych ról komediowych i panowie wywiązali się z tego zadanie więcej niż wyśmienicie.


Zapewne większość z widzów znała „Ożenek” z innych adaptacji, jednak ta – według mnie – miała niebywałą lekkość i taki rys komediowy jakiego nigdzie nie widziałam. Nawet ostatnio powtórzony spektakl w gwiazdorskiej obsadzie na TV Kultura nie był tak zabawny jak ten w Och-Teatrze w reżyserii Janusza Gajosa.

Serdecznie polecam.

MaGa

Och-Teatr – „Ożenek” Mikołaja Gogola - więcej o spektaklu tu
Reżyseria: Janusz Gajos
Przekład: Julian Tuwim
Scenografia: Zuzanna Markiewicz
Kostiumy: Dorota Roqueplo
Reżyseria światła: Katarzyna Łuszczyk
Producent wykonawcza i asystentka reżysera: Klaudia Błazik
Konsultacje języka rosyjskiego: Dagmara Kłosińska
Asystentka kostiumografki: Marzena Wojciechowska
Asystentka ds. scenografii i kostiumów: Małgorzata Domańska
Asystent producentki wykonawczej: Cezary Margiela
Realizacja światła: Waldemar Zatorski
Realizacja dźwięku: Michał Cacko
Peruki: Monika Jan-Łechtańska
Inspicjent: Krystian Zajdel
Obsada:
(kolejność według autora):
Agafia Tichonowna – Julia Wyszyńska
Arina Pantelejmonowna – Barbara Dziekan
Fiokła Iwanowna – Krystyna Tkacz
Podkolesin – Paweł Domagała
Koczkariew – Krzysztof Dracz
Jajecznica – Krzysztof Stelmaszyk
Anuczkin – Sławomir Pacek
Żewakin – Andrzej Konopka/ Piotr Trojan
Stiepan – Jędrzej Taranek