Historia filozofii po góralsku - ks. Józef Tischner czyli Dyskusyjny Klub Książki po raz kolejny

Jeszcze przez kilka dni będę miał mało czasu by pisać notatki, ale potem mam nadzieję, że wreszcie odetchnę i spróbuję różne rzeczy uporządkować, bo mam wrażenie, że dawno bloga i zakładek nie aktualizowałem... A na dziś kilka słów o książce, którą jak widzicie w tytule notki wybraliśmy na lekturę w klubie dyskusyjnym (na warszawskiej Ochocie). Po pierwszych kilku rozdziałach miałem pewien dyskomfort z tą książką - pomyślałem sobie: taki intelektualista, a pokusił się na napisanie jakiegoś żartobliwego zbiorku gwarą góralską? Dla kogo to jest? Język niełatwy do zrozumienia, pomysł na dopasowanie postaci jakichś znanych filozofów do postaci prostych górali ciekawy, ale wykonanie mało porywające - ot zestaw anegdotek o chłopskich mędrkach, piciu okowity i dogryzaniu babom.

Ale im dalej w lekturkę, naglę jakaś klapka mi się otworzyła chyba w mózgu :) Przypomniały mi się  wykłady z historii filozofii, które miałem na studiach i coraz wiecej zacząłem dostrzegać tych smaczków - jak ks. Tischner tamte poglądy, teorie i idee sprowadza na grunt prostego życia, porównań do rzeczy i zjawisk bliskich dla ludzi i ich codziennego życia. Ile radości można odkryć z takiego poszukiwania tych odniesień - po pierwszych rozdziałach gdzie to zestawienie filozof - konkretny góral, którego autor pewnie znał i wymienia z nazwiska było mało czytelne i wydawało się mało zabawne, nagle zaczęło to przynosić mi sporą frajdę (a jaką musiało przynieść to tym, którzy ich znali i to czytali)... Nie było żadnego Talesa z Minetu ino Stasek Nędza z Pardałówki; nie Hipokrates tylko Wincenty Galica z Biołego Dunajca; nie Sokrates tylko Jędruś Kudasik i tak dalej i tak dalej. To intelektualna zabawa z czytelnikiem i aż momentami żal, że tego tak mało, że tak krótko, bo chciałoby się jeszcze.

Filozof znacy telo co mędrol.

A co tam filozofowie i ich nauki. Mam wrażenie, że jest jeszcze druga warstwa tej książki. Nie tylko pokazanie myśli dawnych mistrzów w nowy zabawny sposób, ale przy okazji też jest to pochwała mądrości ludowej górali, którzy żyją wydawałoby się najbliżej dawnych dobrych tradycji, namniej podatni są na różne "szkodliwe nowości". Lud może i prosty, lubi popoić, zabawić się, potańczyć, zagrać i zaśpiewać, ale swoje o życiu też wie i te jego myśli wcale nie gorsze od tego co tam sobie najwięksi powymyślali. I tak ks. Tischner - sam góral z krwi i kości, niby poprzez różne anegdoty, historyjki, ale gdzieś tam zaraża nas trochę takim podziwem dla tych prostych zasad, podejścia do życia, do wartości, do drugiego człowieka. To filozofowanie rodzi się w spotkaniu z drugim człowiekiem, z jego problemami, pytaniami.

Sporo w tych krótkich opowiastkach mądrości, do których warto wracać, jakoś je sobie poukładać, ech żeby tak jeszcze wszyscy się do nich stosowali. Wiele rozdziałów np. poświęconych jest budowaniu państwa - na czym powinno być oparte, co jest najważniejsze w służbie dla innych. Niczym katechizm dla polityków i wszelkich samorządowców...

Mądremu wystarcy. A głupiemu skoda godoć.

Nie przeszkadzała mi ta gwara, choć nie ukrywam, że czasem musiałem sie zatrzymać na chwilę, by coś zrozumieć. Ale też dzięki temu ta książka ma dla mnie więcej uroku - od razu robi mi sie jakoś tak ckliwiej na duszy, tęskno za Tatrami, pojawiają sie wspomnienia z wędrówek i spotkań z ludźmi...

O ten klimat bardzo zadbały tym razem panie z biblioteki gdzie się spotykamy (szczególne podziękowania dla Justyny, która jest motorem i dobrym duchem spotkań) - była muzyka góralska, były zdjęcia wyświetlane na komputerze, prawdziwe oscypki (no dobra, nie prawdziwe bo krowie, ale teraz owczych nie ma, a te i tak smaczne), świece, czerwone wino. Od razu się inaczej nam rozmawiało... 

A zdania podzielone :) To ciekawe, że dla wielu osób ten tekst jest lepiej przyswajalny gdy się go słyszy, w tekście pisanym ta gwara przeszkadza i utrudnia czytanie. Postanowiłem, że przy najbliższej okazji spróbuję poszukać wydania z płytą mp3, tym bardziej, że podobno to wydanie z roku 2009 dodatkowo zostało wzbogacone o obszerne fragmenty wcześniej nie publikowane. Jak widać pewnie niedługo wrócę do tej lektury. A może wybiorę się też do teatru Studio? 

ps. Wszystko ostatnio odkładam na później, a więc ogłaszam, że losowanie konkursowe jutro, od czwartku też próbuję znaleźć czas, bo mam całkiem fajny wywiad zdobyty na spotkaniu autorskim organizowanym w Empiku... A na lekturę w klubie dyskusyjnym wirtualnym, od którego zaczęło się moje poszukiwanie tego również w realu jestem spóźniony już miesiąc - właśnie zaczęli kolejny tytuł, gdy ja dopiero poprzedni. Teraz gdy tych klubów w realu mam już 3 (ale chyba z jednego zrezygnuję) to wcale nie łatwo upolować lekturę i jeszcze ją zdążyć przeczytać. Przecież inne rzeczy też czekają na przeczytanie. Rzadko jest tak by lektury się pokrywały - choć np. teraz na ochocie padła propozycja Sołżenicyna, którego przerabialiśmy już w klubie czytelniczym w sieci.

Ech, chyba muszę sobie zafundować dłuższy pobyt w domu i dłuższe wakacje od telewizora to może nadrobię zaległości...