Dziewczyna z kabaretu, czyli o wojnie zupełnie inaczej!

Manulę Kalicką pokochałem swego czasu za „Szczęście za progiem”, zabawną historię  biednej dziewczyny z prowincji, która pewnego dnia uciekając przed marazmem z tekturową walizką od babci zjawia się w Warszawie. Musi sobie poradzić, trafia na Pragę, gdzie w jej życiu pojawia się barwny korowód postaci, życie bardzo się zmienia, nie brakuje przygód. Czytałem tę książkę kilkanaście razy, zawsze poprawia mi humor. Po powieść pisarki – „Dziewczynę z kabaretu” sięgałem więc z pewnym kredytem zaufania, ale okazało się, że w ogóle nie był potrzebny – książkę czyta się świetnie!

Dlaczego? Podejmując tematykę wojenną, autorka spojrzała na ten okres z zupełnie innej perspektywy: oto bowiem przeznaczenie w przedziwny sposób w początkach II wojny światowej za pomocą niezwykle cennego obrazu Rembrandta splata ze sobą losy pewnej młodej artystki, przedziwnej hrabiny oraz profesora akademickiego o dość niesfornym usposobieniu. Irenka Górska – kabaretowa artystka ucieka z Warszawy ze swoim sąsiadem. Ten, dyrektor muzeum, wywozi cenny obraz holenderskiego mistrza. Ostrzelane auto wywraca się, przeżyje tylko dziewczyna, która ściska w dłoni nieporęczną tubę z obrazem. Spotkany przypadkiem na drodze żydowski chłopiec staje się towarzyszem tej nowej drogi… W tym samym czasie w Krakowie, dawnej stolicy kraju, profesor Rosenblatt, znajomy właścicielki obrazu, poproszony zostaje o pomoc w ukryciu równie bezcennych książek. Zadanie to niezwykle trudne, ponieważ istnieje zakaz przenoszenia mienia żydowskiego, a Niemcy rekwirują wszystko, co tylko ma jakąkolwiek wartość.

Wojna, opisana z perspektywy losów ludzi zaplątanych z zagadkowe zdarzenia, nabiera zupełnie innego oblicza. Całe zło tego okresu oczywiście pobrzmiewa w książce, jednak nie brak w niej tego, czego w książkach Manuli Kalickiej zawsze jest najwięcej – humoru. Poznajemy życie warszawskich i krakowskich ulic, z tym wszystkim, co w wojennej zawierusze musiało się to pojawić. Nie brak jednak w książce uśmiechu, bo autorka z sympatią spogląda na swoich bohaterów, którzy w obliczu kolejnych problemów po prostu starają się jakoś sobie poradzić.

Zaletą książki jest język, stylizacja na gwarę ulicy tamtych czasów jest czymś zupełnie nowym w pisarstwie Kalickiej. Bohaterowie są jak zwykle wyraziści (wywodzą się z różnych środowisk, mają zupełnie inne podejście do życia), akcja wartka, to taka powieść, którą jednym tchem czyta się, siedząc przy lampce do rana.

„Dziewczyna z kabaretu” pozwala poczytać wreszcie o wojnie z odrobiną spokoju, zmąconego tylko faktem, iż tekst jest wznowieniem powieści wydanej niegdyś pod zupełnie innym tytułem… Mimo to – szczerze polecam!

Sakis

 Włodek szczerze poleca, a ja jakoś nie potrafię jasno zadeklarować swoich uczuć co do tej pozycji. Lekkie - przyznaję, że mimo początkowego zgrzytania zębami na główną bohaterkę i jej zbyt swobodne, lekkomyślne podejście do życia, potem nawet polubiłem te postacie (najbardziej chyba profesora). Gdzie jest więc ale? Dość banalna historyjka związana z ukrywaniem obrazu Rembrandta, pełna zabawnych scen, średnio mi pasuje do tła, czyli okupacji i drugiej wojny światowej. Autorka pokazuje nam od czasu do czasu jakieś sceny, które mają nam pokazać okrucieństwo wojny, wstrząsnąć, ale to tylko migawki, a potem natychmiast wraca ton swobodnej opowieści, dowcipkowanie i sytuacje, których ton zupełnie nie pasuje do zadumy, czy strachu, jakie przed chwilą przeżywali bohaterowie. Irenka równie często myśli o tym co na siebie włożyć, że podarły się jej rajstopy, jak o tym, że wokół giną ludzie i że jej samej też coś grozi. Zupełnie jakby żyła w jakimś innym świecie, gdzie nie musi się zbytnio o nic martwić - wszystko jej się udaje nawet lepiej niż dobrze.
Robert